Bariatria

Leczenie zachowawcze vs. leczenie chirurgiczne

Podstawową metodą leczenia otyłości jest leczenie zachowawcze polegające na stosowaniu diety, zwiększonej aktywności fizycznej oraz farmakoterapii etc. Prowadzone liczne badania empiryczne dowodzą, iż skuteczność tej metody waha się w granicach 5-10% (odległe wyniki leczenia zachowawczego otyłości), co oznacza iż po 5 latach zaledwie 5-10% pacjentów utrzymuje osiągniętą, w trakcie tego typu leczenia, wagę. Wyniki odległe po wykonaniu operacji bariatrycznej to 80% skuteczności.

Podczas gdy konwencjonalna terapia leczenia otyłości generuje minimalną utratę wagi u pacjenta, chirurgiczne leczenie otyłości gwarantuje utratę wagi na poziomie od 40 do 87% w zależności od rodzaju wykonanego zabiegu. Należy również zaznaczyć, iż oprócz bezpośredniego wpływu na wagę pacjentów poddanych przedmiotowym zabiegom, chirurgiczne leczenie otyłości przyczynia się również do ustąpienia lub zdecydowanej poprawy w obszarze jednostek chorobowych współistniejących z otyłością, jak również zmniejsza współczynnik śmiertelności pacjentów otyłych.

Operacje stosowane w chirurgicznym leczeniu otyłości, zarówno klasycznie jak i w sposób małoinwazyjny-laparoskopowy, dzielimy w zależności na ich mechanizm działania na:

Operacje restrykcyjne: wykonywane są tylko w obrębie żołądka. Znacznie ograniczają możliwość spożywania pokarmów przez chorego, w wyniku chirurgicznego podzielenia lub wycięcia żołądka przy użyciu przewiązki i/lub zszywek metalowych.

• pionowa plastyka żołądka (Vertical Banded Gastroplasty - VBG)
• założenie regulowanej przewiązki na żołądek (Adjustable Gastric Band - AGB)
• rękawowe wycięcie żołądka (Sleeve Gastrectomy - SG)

Operacje restrykcyjno -  wyłączające: polegają na wytworzeniu w górnej części żołądka zbiornika wielkości ok. 20-30ml lub wycięcie 4/5 żołądka (zadanie restrykcyjne) oraz zespoleniu jelitowo-jelitowym typu Roux-en-Y o określonej długości pętli alimentacyjnej i enzymatycznej.

• ominięcie żołądkowo-jelitowe (Roux-en-Y gastric bypass -RYGB)
• wyłączenie żółciowo-trzustkowe z ominięciem dwunastnicy (biliopancreatic diversion – duodenal switch, BPD-DS)
• wyłączenie żółciowo-trzustkowe polegające na wycięciu 2/3 żołądka oraz znacznym skróceniu przewodu pokarmowego co prowadzi do wyłączenia z pasażu znacznej, określonej długości pętli jelita cienkiego; również osiągnięte wyniki co do ubytku masy ciała jak ustępowanie składowych zespołu metabolicznego są bardzo dobre

Inne operacje bariatryczne.
Inne operacje baritryczne to grupa zabiegów,  których wyniki odległe nie są zadawalające. Należy je  traktować jako zabiegi przygotowujące do innej procedury bariatrycznej ( balon wewnątrzżoładkowy) lub zabiegi w fazie eksperymentalnej (stymulatory nerwów błędnych).

Wybór sposobu operacji.

Każdy z wymienionych typów operacji może być zastosowany w leczeniu otyłości. Po leczeniu chirurgicznym, oceniając procentowy ubytek nadwagi (exess weight loss – EWL), największą utratę masy ciała osiągamy po wykonaniu wyłączenia żółciowo-trzustkowego BPD-DS, a następnie ominięcia żołądkowo-jelitowego RYGB, pionowej plastyce żołądka, a najmniejszą po założeniu regulowanej opaski na żołądek (AGB) oraz rękawowej resekcji żołądka (SR).

Operacje bariatryczne stanowią logiczną, rozsądną, powtarzalną i bezpieczną metodę leczenia otyłości u chorych, u których próby leczenia zachowawczego zakończyły się niepowodzeniem, a chorzy są przekonani o konieczności wykonania operacji bariatrycznej.

Pomimo ogromnego postępu w chirurgii bariatrycznej, stosowaniu najnowszych metod operacyjnych jak i nowoczesnego spojrzenia na problem chorych z otyłością musimy stwierdzić, że nie ma złotej operacji w leczeniu otyłości, a o wyborze operacji powinni decydować, zarówno pacjent, jak i chirurg, który musi przedstawić możliwości chirurgicznego leczenia, a także poinformować pacjenta, która z nich byłaby najlepsza dla danego chorego.